Nhật báo New York Times hôm
thứ Tư ngày 24/4 vừa đăng một bài báo về lòng tin của người
dân Việt Nam vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản trong tình
hình khó khăn hiện nay.
Tình hình kinh tế chính trị Việt Nam đang xấu đi rất nhiều |
Dưới tiêu đề ‘Những lúc khó
khăn cũng là lúc bất đồng và trấn áp công khai nở rộ ở Việt
Nam’, nhà báo Thomas Fuller của New York Times đã đưa ra quan sát
này trong một lần đi tìm hiểu thực tế mới đây ở thành phố Hồ
Chí Minh.
Nhân vật chủ đạo trong bài
báo là giáo sư Nguyễn Phước Tương (tức Tương Lai), cựu cố vấn
của hai đời thủ tướng Việt Nam.
Ngoài ra ký giả này cũng
đã trao đổi với ông Trương Huy San (tức nhà báo Huy Đức), một
cựu cố vấn khác của thủ tướng là Tiến sỹ kinh tế Lê Đăng
Doanh, cũng như một số nhà quan sát khác để tìm hiểu về tình
hình kinh tế chính trị của Việt Nam hiện nay.
‘Không tin Đảng nữa’
“Trên các kệ sách chất đầy
các tuyển tập của Marx, Engels và Hồ Chí Minh, dấu ấn của một
đời trung thành với Đảng Cộng sản, nhưng ông Nguyễn Phước
Tương, 77 tuổi, nói ông không còn tin vào Đảng nữa,” bài báo
bắt đầu từ tư gia của GS Tương Lai ở ngoại ô thành phố lớn
nhất nước.
“Ông Tương, cũng giống như
rất nhiều người khác ở Việt Nam hiện nay, đang lên tiếng phản
đối chính quyền mạnh mẽ.”
“Chế độ của chúng tôi là
độc tài toàn trị,” ông Tường được dẫn lời nói, “Tôi là người
sống trong lòng chế độ – tôi biết tất cả những khiếm khuyết,
những sai lầm sự suy thoái của nó.”
“Nếu chế độ này không được sửa đổi thì tự nó sẽ sụp đổ,” ông nói thêm.
Theo Fuller thì Đảng Cộng
sản Việt Nam đang đối mặt với sự giận dữ ngày càng tăng của
người dân về sự trượt dốc của nền kinh tế và nội bộ Đảng
đang bị chia rẽ giữa một bên là những người bảo thủ muốn vẫn
duy trì những nguyên tắc soi đường của chủ nghĩa xã hội và sự
độc quyền lãnh đạo và một bên là những người kêu gọi một xã
hội đa nguyên và chấp nhận hoàn toàn chủ nghĩa tư bản.
Tuy nhiên quan trọng nhất là
Đảng đang đối phó với một xã hội thông tin ngày càng rộng mở
và khán giả ngày càng tỉnh táo trước các thông tin khi mà có
nhiều tin tức và ý kiến khác nhau lan truyền trên mạng làm ảnh
hưởng đến sự tuyên truyền của truyền thông Nhà nước.
Bài báo dẫn nhận định của
ông Carlyle A. Thayer từ Học viện Quốc phòng Úc, một trong những
học giả nước ngoài hàng đầu về Việt Nam, cho rằng giờ đây sự
chỉ trích Đảng đã ‘bùng nổ trên toàn xã hội’.
Đây là khác biệt lớn nhất
so với các thách thức mà Đảng Cộng sản Việt Nam đã từng trải
qua kể từ khi Đảng này thống nhất đất nước 38 năm trước đây
như cuộc chiến với Trung Quốc và Campuchia, khủng hoảng tài
chính và chia rẽ nội bộ.
Cũng theo quan sát của ông Thayer thì ‘bất đồng nở rộ nhưng đồng thời sự đàn áp cũng gia tăng’.
‘Bi quan sâu sắc’
“Có thêm nhiều người muốn
bày tỏ chính kiến phê phán chính phủ của mình hơn trước và
những gì họ chỉ trích cũng nghiêm trọng hơn,” ông Trương Huy San
(tức nhà báo, blogger Huy Đức – tác giả Bên Thắng Cuộc), nói
với New York Times.
Vấn đề đăṭ ra ở đây, theo
nhà báo Fuller, là ‘khó mà hiểu được sự bi quan sâu sắc’ của
người dân trên đất nước này nếu nhìn vào bề mặt của sự tăng
trưởng kinh tế.
Theo bài báo này thì nhiều
người cho rằng Việt Nam đang mất phương hướng mặc dù đất nước
này có dân số trẻ và làm việc chăm chỉ.
“Trong vòng 21 năm sống ở
đất nước này tôi chưa bao giờ sự bất mãn với chế độ của trí
thức và doanh nhân đến mức độ như hiện nay,” ông Peter R. Ryder,
giám đốc điều hành của Quỹ đầu tư Indochina Capital, được dẫn
lời nói.
Tại Diễn đàn Kinh tế Mùa
xuân do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức hồi đầu tháng Tư
năm nay, các diễn giả đã ‘tranh nhau nói trước micro’, kinh tế
gia Lê Đăng Doanh thuật lại với New York Times.
Ông cho biết nhiều người đã
chỉ trích mặc dầu nền kinh tế cần phải được tái cơ cấu sâu
rộng nhưng ‘gần như chẳng ai làm gì cả’.
“Đó là sự khủng hoảng lòng
tin,” ông Doanh được dẫn lời nói, “Năm nào người ta cũng nghe
hứa hẹn là thời gian tới mọi việc sẽ được cải thiện nhưng họ
không thấy gì cả,” ông nói.
Bài báo đã nêu đích danh Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là trung tâm của cơn bão chính trị hiện nay.
“Sự tự tin thái quá và các
chương trình đầy tham vọng của ông Dũng lúc đầu giúp ông có
người ủng hộ bởi vì ông đã đoạn tuyệt với khuôn mẫu một cán
bộ Đảng xơ cứng,” bài báo viết.
Tuy nhiên, sau đó ông làm
nhiều người bất mãn với việc giải tán ban cố vấn vốn là
động lực phía sau chương trình cải cách kinh tế mà ông Tương Lai
là một thành viên.
Bên cạnh đó, chính sách kinh
tế mang dấu ấn cá nhân ông Dũng là thúc đẩy thành lập các
tập đoàn kinh tế nhà nước theo kiểu các chaebol của Hàn Quốc,
đã đem lại hiệu quả ngược.
Điều hành các tập đoàn này
những người thân cận với Đảng Cộng sản, những người đã biến
các tập đoàn thành nhiều công ty khác nhau mà họ không đủ khả
năng điều hành cũng như đầu cơ trên thị trường chứng khoán và
bất động sản.
Hai tập đoàn trong số này đã gần như sụp đổ và đang đứng bên bờ vực phá sản.
‘Căng thẳng trong Đảng’
Ông Nguyễn Phước Tương nói
với New York Times rằng những khó khăn của nền kinh tế đã khiến
cho căng thẳng trong nội bộ Đảng Cộng sản dâng cao.
Báo Mỹ viết Đảng Cộng sản ngày càng mất đi sự ủng hộ trong lòng người dân Việt Nam |
Giờ đây ông đang cảm thấy áp
lực thời gian, ông cho biết. Căn bệnh ung thư của ông, mặc dù
đang thuyên giảm, giống như là sự giải phóng tư tưởng thôi thúc
ông phải nói lên điều mà ông cho là sự thật, ông nói.
“Nói cho cùng, Marx là một
nhà tư tưởng vĩ đại,” ông nói, “Nhưng nếu như thế giới này chưa
từng có Marx thì có lẽ sẽ tốt đẹp hơn.”
Bản điện tử của bài báo
này trên trang chủ của New York Times đã nhận được một số ý
kiến phản hồi của độc giả.
Một người ký tên là R. Vasquez đến từ tiểu bang New Mexico của Hoa Kỳ bình luận:
“Đảng (Cộng sản Việt Nam)
đã cạn nhiệt huyết và ý tưởng. Những người thật sự còn trung
thành với lý tưởng cộng sản giờ cũng đã 70, 80 tuổi… Các
thế hệ tiếp nối sẽ thấy ngày càng khó mà hài hòa giữa
những lý luận của các nhà tư tưởng ở châu Âu vào thế kỷ 19
với nhu cầu và khát vọng của nước Việt Nam trong thế kỷ 21.”
Còn Party State đến từ thành phố Vancouver của Canada thì viết:
“Đảng Cộng sản Việt Nam đã
suy đồi cả về tinh thần lẫn đạo đức. Sự mục nát sẽ dẫn đến
chỗ Đảng sụp đổ. Vấn đề ở đây là điều gì sẽ xảy ra sau đó?
Liệu Việt Nam có trở thành một chế độ độc tài quân sự hay sẽ
có một nhân vật như Hun Sen lên nắm quyền? Tương lai, tôi sợ
rằng, sẽ còn tồi tệ hơn nhiều so với hiện tại.”
‘Giá đừng phản chiến’
Charles ở Slough, Vương quốc Anh, tự vấn phong trào phản đối chiến tranh ở Việt Nam. Độc giả này viết:
“Những người chúng ta đã
từng tham gia vào phong trào phản chiến trong những năm 60 và 70
nên treo cổ trong tủi hổ và nên xin lỗi người dân Việt Nam. Với
việc ủng hộ phe cộng sản và gây sức ép lên Quốc hội cắt đứt
mọi viện trợ cho miền Nam Việt Nam thì chúng ta đã góp phần
đảm bảo cho chiến thắng của ông Hồ Chí Minh và Đảng của ông
ta.
Lại nữa, hãy thử nghĩ xem
nếu không có cuộc cách mạng này thì ngày nay Việt Nam đã tốt
hơn như thế nào? Ba mươi năm chiến tranh, số người chết không kể
xiết, thiệt hại và đau thương vô cùng lớn – tất cả chỉ để đem
đến kết cục là một chế độ kinh tế Marxist không khả thi do một
Đảng cộng sản suy đồi và tàn bạo lãnh đạo.
Hãy nghĩ xem giờ này Việt
Nam sẽ như thế nào nếu họ trải qua 60 năm thị trường tự do
giống như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan và Singapore. Chắc chắn
là không hoàn hảo nhưng sẽ tốt hơn nhiều và lại không có chết
chóc hay tàn phá.”
Tuy nhiên ý kiến này đã bị một công dân mạng khác có tên là Khang Duong từ Việt Nam phản bác:
“Ông chỉ đọc từ một phía và
ông không hiểu gì về Việt Nam cả. Tôi không nghĩ rằng Việt Nam
sẽ tốt hơn nếu không làm cách mạng. Đất nước của ông bị nước
khác tàn phá, người dân của ông mất hết quyền lực và bị đối
xử như súc vật? Miền Nam điêu tàn dưới tay của một kẻ độc
tài. Ngô Đình Diệm không phải do người dân Việt Nam mà là người
Pháp, người Mỹ đưa lên. Nếu Hồ Chí Minh không làm cách mạng
thì cũng sẽ có một cuộc cách mạng khác mà thôi.”
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét